Jagiellonia jak Valencia i Wolfsburg, Zawisza jak Everton i Borussia Dortmund
Intuicyjnie każdy kibic może wskazać, które drużyny spisują się dużo lepiej od oczekiwań, a które zdecydowanie rozczarowują. Ale jak dokładnie określić o ile punktów drużyna jest lepsza lub gorsza od oczekiwań? Zmierzymy to.
Oczekiwania można oprzeć o kursy bukmacherskie – wszak oparte są o szacowane prawdopodobieństwo wygranej lub remisu. Prawdopodobieństwo P to odwrotność kursu K. Formuła jest prosta: P=1/kurs.
Weźmy kursy na mecz Górnik Łęczna – Cracovia. Średni kurs na wygraną gospodarzy wynosił 2,34, co implikuje prawdopodobieństwo 43%. Kurs na remis wynosił 3,05, co przekłada się na 33% szans na remis. Cracovię „wyceniono” na 3,10, czyli 32%.
Prawdopodobieństwa nie sumują się do 100%. Ich suma to ponad 100%. Jest to marża bukmacherów, widoczna w kursach – wyższe prawdopodobieństwo to niższy kurs, a co za tym idzie niższa wypłata. Dlatego wyprowadzając prawdopodobieństwo z kursów należy tę marżę uwzględnić. Zaraz to zrobimy.
Wracając do meczu Górnika z Cracovią: łącząc szacowane prawdopodobieństwo wygranej i remisu otrzymamy oczekiwaną liczbę punktów PKT. Wzór jest prosty: PKT=3/kurs na wygraną +1/kurs na remis. Daje to nam oczekiwane 1,61 pkt. dla Łęcznej i 1,30 pkt. dla Cracovii. Nie sumuje się to do 3 pkt. ze względu na wspomnianą marżę bukmachera. Teraz ją uwzględnimy: 1,61+1,30=2,9 pkt., czyli aby wyeliminować efekt marży trzeba pomnożyć oczekiwane punkty przez 3/2,9=1,03. Daje to nam odpowiednio 1,66 pkt. dla Łęcznej i 1,34 pkt. dla Cracovii.
Sumując oczekiwane punkty z całego sezonu dostajemy oczekiwaną zdobycz punktową. Zestawiając ją z realną zdobyczą punktową dostaniemy skalę niespodzianki. Oto wyniki po 24. kolejce Ekstraklasy:
EKSTRAKLASA
| KLUB | PUNKTY | OCZEKIWANE PUNKTY | RÓŻNICA |
| Jagiellonia Białystok | 41 | 32 | +9 |
| Górnik Zabrze | 35 | 33 | +2 |
| Podbeskidzie | 33 | 32 | +1 |
| Piast Gliwice | 30 | 29 | +1 |
| Śląsk Wrocław | 38 | 39 | -1 |
| Górnik Łęczna | 31 | 32 | -1 |
| Korona Kielce | 28 | 30 | -2 |
| Wisła Kraków | 34 | 38 | -4 |
| Cracovia | 28 | 32 | -4 |
| Legia Warszawa | 46 | 50 | -4 |
| Ruch Chorzów | 27 | 31 | -4 |
| Pogoń Szczecin | 29 | 35 | -6 |
| Lech Poznań | 40 | 47 | -7 |
| Lechia Gdańsk | 32 | 41 | -9 |
| Zawisza Bydgoszcz | 20 | 30 | -10 |
Rzuca się w oczy czarny koń rozgrywek – Jagiellonia Białystok. Poza nią nie ma drużyn, które konsekwentnie zdobywałyby więcej punktów od oczekiwań. Z kolei grupa drużyn rozczarowujących jest dość pokaźna. Poza drużynami z samego dołu tabeli rzuca się w oczy słaby wynik Lecha Poznań. To kolejny po analizach z lutego sygnał, że zdobycz punktowa Kolejorza jest poniżej oczekiwań.
A jak to wygląda w innych ligach? Czarnym koniem La Liga jest Valencia. W Niemczech zaskakująco dobrze radzi sobie Wolfsburg, zaś w Anglii Stoke. Nie ma też wątpliwości, kto jest największym rozczarowaniem sezonu – Borussia Dortmund. Ale żeby to stwierdzić nie potrzeba żadnych obliczeń.
HISZPANIA
| KLUB | PUNKTY | OCZEKIWANE PUNKTY | RÓŻNICA |
| Valencia | 57 | 47 | +10 |
| Malaga | 44 | 39 | +5 |
| Sevilla | 52 | 47 | +5 |
| Villarreal | 49 | 46 | +3 |
| Atl. Madrid | 56 | 55 | +1 |
| Levante | 25 | 25 | 0 |
| Elche | 27 | 28 | -1 |
| Rayo V. | 32 | 33 | -1 |
| Eibar | 27 | 28 | -1 |
| Getafe | 29 | 31 | -2 |
| Almeria | 25 | 28 | -3 |
| La Coruna | 25 | 28 | -3 |
| Real Madrid | 64 | 68 | -4 |
| Real Sociedad | 33 | 37 | -4 |
| Ath Bilbao | 36 | 40 | -4 |
| Espanyol | 33 | 37 | -4 |
| Barcelona | 65 | 70 | -5 |
| Granada CF | 22 | 29 | -7 |
| Cordoba | 18 | 26 | -8 |
| Celta Vigo | 32 | 41 | -9 |
ANGLIA
| KLUB | PUNKTY | OCZEKIWANE PUNKTY | RÓŻNICA |
| Stoke City | 42 | 37 | +5 |
| Tottenham | 50 | 46 | +4 |
| West Ham | 39 | 36 | +3 |
| Southampton | 50 | 47 | +3 |
| Chelsea | 64 | 62 | +2 |
| Swansea | 40 | 39 | +1 |
| Arsenal | 57 | 56 | +1 |
| Liverpool | 54 | 54 | 0 |
| Newcastle Utd | 35 | 35 | 0 |
| Crystal Palace | 33 | 33 | 0 |
| Aston Villa | 28 | 30 | -2 |
| Manchester Utd | 56 | 58 | -2 |
| West Brom | 33 | 36 | -3 |
| Manchester City | 58 | 62 | -4 |
| Burnley | 25 | 29 | -4 |
| Hull City | 28 | 33 | -5 |
| Sunderland | 26 | 32 | -6 |
| QPR | 22 | 29 | -7 |
| Leicester | 19 | 31 | -12 |
| Everton | 31 | 44 | -13 |
NIEMCY
| KLUB | PUNKTY | OCZEKIWANE PUNKTY | RÓŻNICA |
| Wolfsburg | 53 | 44 | +9 |
| Werder Bremen | 33 | 27 | +6 |
| Schalke | 39 | 35 | +4 |
| Monchengladbach | 44 | 41 | +3 |
| Eintracht Frankfurt | 34 | 32 | +2 |
| Bayern Munich | 64 | 65 | -1 |
| Köln | 29 | 31 | -2 |
| Hoffenheim | 36 | 38 | -2 |
| Paderborn | 23 | 25 | -2 |
| Mainz | 29 | 32 | -3 |
| Mainz | 29 | 32 | -3 |
| Hannover | 27 | 30 | -3 |
| Hertha Berlin | 26 | 30 | -4 |
| Hamburger SV | 25 | 30 | -5 |
| Freiburg | 22 | 27 | -5 |
| Bayer Leverkusen | 42 | 48 | -6 |
| VfB Stuttgart | 20 | 31 | -11 |
| Dortmund | 30 | 53 | -23 |
Średnie kursy za BetExplorer.
~ fid