Ład korporacyjny na lewej obronie

Ład korporacyjny na lewej obronie

O tym, kto jest najlepszym piłkarzem na świecie, w lidze, czy na danej pozycji, kibice mogą dyskutować godzinami. Czy statystyki mogą coś rozstrzygnąć? Zobaczymy, stosując znaną z korporacji metodę KPI: key performance indicators. Przyjrzymy się lewym obrońcom Ekstraklasy.

Key performance indicators to po polsku kluczowe wskaźniki efektywności, stosowane jako mierniki stopnia realizacji celów organizacji. Mając odpowiednie statystyki piłkarskie, można pokusić się o zestaw KPI dla zawodników grających na określonych pozycjach.

Korzystając z danych platformy WyScout, jako KPI bocznych obrońców (arbitralnie) wybraliśmy następujące: pojedynki w ataku, gra 1 na 1 w ataku, przyspieszenia z piłką, kluczowe podania (czyli takie, po których pada strzał), dośrodkowania, podania, pojedynki w obronie, gra 1 na 1 w obronie, przejęte piłki, odzyskane piłki, wybicia i faule. (Tytułem wyjaśnienia: gra 1 na 1 to przede wszystkim dryblingi: sytuacje, w których zawodnik ma piłkę przy nodze i próbuje minąć rywala. Z kolei pojedynki w ataku/obronie to inne próby odbioru, z wyłączeniem gry w powietrzu).

WyScout podaje dane z ostatniego roku, łącznie oraz w bardzo użytecznym formacie zagrania/90 minut gry, dzięki czemu są one porównywalne, niezależnie od minut spędzonych przez gracza na boisku. Ponadto, w większości kategorii obok liczby zagrań, WyScout podaje również ich skuteczność.

Analizie poddano 22 zawodników, których WyScout wskazuje jako grających na lewej obronie w Ekstraklasie, i którzy mają na koncie przynajmniej 1500 zagrań w ciągu roku (choć są pewne wyjątki, niektórzy zawodnicy mają ich trochę mniej). Dla każdej statystyki obliczono średnią dla badanej grupy oraz odchylenie standardowe, co pozwala na obliczenie tzw. Z-score w każdej kategorii dla każdego zawodnika, który wskazuje, jak wygląda jego gra na tle średniej (Wzór na Z-score jest prosty: (x-y)/z, gdzie x to liczba zagrań, y to średnia zagrań dla grupy, a z to odchylenie standardowe). Tam, gdzie WyScout podaje skuteczność zagrań, Z-score został obliczony zarówno dla danego typu zagrań, jak i ich skuteczności. Następnie, wyniki z każdej kategorii zostały zsumowane, z wyjątkiem fauli, które obniżają wynik.

Rezultat może zaskakiwać: zdecydowanym zwycięzcą okazuje się Dariusz Jarecki z Niecieczy. Jak to możliwe? Przede wszystkim, dane obejmują okres ok. roku, więc obejmują one po części okres, gdy Termalica grała w I lidze, a trudno porównywać wagę statystyk pomiędzy różnymi szczeblami rozgrywek (temat zasygnalizowaliśmy w tym tekście Ekstraklasa jest blisko 2/3 lepsza od I ligi). Co więcej, Jarecki wysoki wynik zawdzięcza głównie statystykom związanym z ofensywą, choć wyróżnia się też pod względem przechwytów. Jeśli rozbić wskaźniki na związane z atakiem i obroną (faule obniżają tu wskaźnik obrony), Jarecki prowadzi w kategorii ofensywnej, natomiast w defensywnej spada na czwarte miejsce, zaś liderem jest Paweł Jaroszyński z Cracovii.

Zaskakują też najgorsi, ich zestawienie wskazuje na słabe punkty podejścia czysto statystycznego, o czym niżej. Otóż najgorzej z grupy wypada Adam Hloušek z Legii, w kategoriach ofensywnych Paweł Oleksy z Ruchu (który w obronie wypada bardzo dobrze), a w kategoriach defensywnych inny reprezentant stołecznego klubu: Tomasz Brzyski. Słabe wyniki legionistów można łatwo wyjaśnić, gdyż grając w silnym zespole mają mniej do roboty w obronie niż inni zawodnicy (słabo w statystykach obrony wypada także Patrik Mráz z Piasta). Ponadto, w przypadku Hlouška sporą wagę mają statystyki z Bundesligi, gdzie poziom jest dużo wyższy, gra się trudniej, i gdzie Czech notował mniej udanych zagrań.

Na sprawę można spojrzeć jeszcze inaczej, gdyż omawiane wskaźniki dają się rozbić na dwie składowe: ilość zagrań (aktywność) i ich skuteczność (jakość). Jeśli chodzi o ilość, to prowadzą Jarecki i Jaroszyński, ale pod względem jakości najlepiej wypada Tamás Kádár i Jakub Wawrzyniak (przy czym ten pierwszy może wysoką skuteczność w niektórych kategoriach „nabijać” podczas występów na środku obrony). Drążąc dalej – rozłożenie wskaźników ofensywnych i defensywnych na część określającą aktywność i skuteczność wskazuje, że w ataku najaktywniejsi są Jarecki, Đorđe Čotra i Dudu Paraíba, a w obronie Jaroszyński i Jarecki. Z kolei patrząc na jakość, najwyższą skuteczność zagrań w ataku wykazuje Kadar, a w obronie Adam Mójta. Jeśli ktoś oczekiwał, że liderem aktywności lub jakości w ofensywie będzie współlider ligowej klasyfikacji asystentów Patrik Mráz, to należy wyjaśnić, że jego ranking obniżają słabe wyniki w pojedynkach w ataku, a także niewielka w porównaniu ze średnią w próbie liczba podań.

WyScout podaje również statystyki zbiorcze dla wszystkich zanotowanych zagrań zawodnika. Jak wyglądałoby zestawienie, gdyby pójść po linii najmniejszego oporu i zestawić tylko dane zbiorcze, bez selekcji ważniejszych dla bocznych obrońców? Pod względem liczby zanotowanych zagrań (na 90 minut gry) lideruje Jarecki, a najrzadziej angażuje się Leândro z Łęcznej. Najskuteczniejszy jest Tamás Kádár z Lecha, a najgorzej prezentuje się Mateusz Lewandowski z Pogoni (trzeba tu dodać, że kilka kategorii, jak przejęcia piłki czy odzyskane piłki nie mają podanej skuteczności).

Minusów podejścia stricte statystycznego jest oczywiście wiele, jak np. trudności z przełożeniem danych zebranych z występów w innych ligach, problem możliwej dyskryminacji obrońców z lepszych drużyn, faworyzowanie nadaktywnych lub mających dużo pracy ze względu na sposób lub jakość gry ich drużyny, czy zaburzenie wyników w przypadku zawodników, którzy zmieniają pozycje i czasem grają na boku obrony, czasem na jej środku, a czasem w pomocy. Innym problemem przy statystycznym podejściu, szczególnie do gry obronnej, jest fakt, że wielu rzeczy statystyki nie wychwytują, wielu aspektów w danych „nie widać”. Trzeba dodać, że w pełnej wersji WyScout oferuje możliwość obejrzenia każdego zagrania, co pozwala ocenić jakość podań czy innych zagrań, co wymyka się ujęciu czysto statystycznego.

Możliwe są też liczne modyfikacje zestawienia, jak przyznawanie określonych wag danym kategoriom czy wskaźnikom (w zestawieniu pojawia się też układ, w którym zagrania obronne mają wagę 70 proc., a ofensywne 30 proc). Oczywiście, możliwe jest też wzięcie pod uwagę innych wskaźników (w powyższym np. pominięto oddane strzały czy pojedynki główkowe). Można też dodatkowo karać zawodników za nieudane zagrania. Ponadto, na platformie WyScout możliwe jest porównanie zagrań i ich skuteczności w określonym sektorze boiska. Możliwym wzbogaceniem byłoby też dodanie danych dotyczących drużyny, np. liczba strzałów, do których dopuszcza.

WyScout pozwala na szybkie porównanie zawodników w określonych kategoriach. Biorąc jednak pod uwagę liczne słabości, do zestawień opartych na KPI należy podchodzić z ostrożnością. I z całą pewnością nie będą one rozstrzygające w dyskusjach kibiców na temat wyższości np. Brzyskiego nad Jareckim, choćby ze względu na konieczność arbitralnego doboru wskaźników, ich agregacji czy przydzielenia określonej wagi.

Na koniec warto zobaczyć, jak lewych obrońców ekstraklasy klasyfikuje Global Soccer Network, firma przedstawiona w jednym z poprzednich tekstów (Dwie liczby to więcej niż tysiąc słów raportu scouta). Otóż według GSN Index najlepiej wypada Vladimir Volkov (337 pkt.), który w powyższym zestawieniu nie został ujęty, gdyż w Ekstraklasie rozegrał tylko nieco ponad 90 minut. Zaraz za nim plasują się Jakub Wawrzyniak (310 pkt.) i Hloušek (305). Kolejne miejsca zajmują Mráz (288), Brzyski (273), Sadlok (268) i Jaroszyński (263), a Jarecki zajmuje dalekie, 19. miejsce, z wynikiem 233).

Poniżej tabela 1. Wskaźnik to średnia Z-score z poszczególnych kategorii (0=średnia dla tej grupy zawodników).

zawodnikatakobronałącznie30/70ilośćjakośćilość atakjakość atakilość obrjakość obr
Jarecki0,80,40,60,50,90,31,10,50,6-0,1
Jaroszyński0,40,50,40,40,60,10,30,50,9-0,5
Sadlok0,50,40,40,40,30,60,30,70,30,5
Čotra0,60,00,30,20,50,01,00,00,1-0,2
Wawrzyniak0,40,10,30,20,00,60,40,5-0,30,8
Kádár0,20,20,20,2-0,10,7-0,61,20,3-0,1
Mójta-0,10,40,20,30,10,20,0-0,20,20,9
Magiera-0,30,40,00,20,00,1-0,2-0,30,10,8
Dudu0,5-0,50,0-0,20,4-0,51,0-0,1-0,2-1,2
Burliga-0,20,10,00,00,00,0-0,30,00,20,0
Tomasik0,0-0,10,0-0,1-0,10,00,10,0-0,20,0
Brzyski0,3-0,50,0-0,3-0,10,10,30,4-0,5-0,6
Pawelec-0,20,1-0,10,0-0,40,4-1,00,70,20,0
Ricardo Nunes0,1-0,3-0,1-0,2-0,1-0,10,4-0,3-0,50,1
Leândro-0,20,0-0,10,0-0,20,00,0-0,4-0,30,7
Kosznik-0,20,0-0,1-0,10,0-0,30,4-0,9-0,30,6
Mráz-0,1-0,3-0,2-0,2-0,30,0-0,1-0,2-0,50,3
Ziajka-0,2-0,3-0,2-0,2-0,30,0-0,3-0,1-0,40,0
Oleksy-0,90,4-0,30,0-0,1-0,7-0,6-1,20,40,3
Sylwestrzak-0,70,1-0,4-0,2-0,2-0,6-0,7-0,80,2-0,3
Lewandowski-0,4-0,3-0,4-0,4-0,4-0,4-0,5-0,3-0,3-0,5
Hloušek-0,4-0,5-0,5-0,5-0,5-0,5-0,90,20,0-1,5

Tabela 2 zestawia sumę zagrań ogółem/90minut gry (bez selekcji), ich skuteczność oraz sumę zagrań udanych/90 minut gry.

zawodnikp90proc.p90*proc.
Jarecki111,270%77,8
Jaroszyński107,164%68,5
Čotra106,464%68,1
Wawrzyniak99,872%71,9
Sadlok98,771%70,1
Kádár94,174%69,6
Brzyski93,668%63,6
Dudu92,965%60,4
Magiera92,872%66,8
Burliga90,667%60,7
Pawelec90,470%63,3
Mójta89,264%57,1
Hloušek89,062%55,2
Sylwestrzak86,662%53,7
Tomasik84,468%57,4
Kosznik82,766%54,6
Ziajka80,871%57,4
Oleksy79,965%51,9
M. Lewandowski78,458%45,5
Mráz76,966%50,8
Ricardo Nunes74,166%48,9
Leândro73,465%47,7

Poniżej porównanie pojedynków w obronie Jareckiego i Jaroszyńskiego.

jareckijaroszynskiźródło: WyScout

Poniżej zestawienie wszystkich zagrań Wawrzyniaka i Brzyskiego.

wawrzyniakbrzyskiźródło: WyScout

~fid

Komentarze:

Śledź EkstraStats w mediach społecznościowych: